PRESB�AKUZ� � YA�A BA�LI ���TME KAYBI �

�lerleyen ya� ile beraber i�itme kabiliyetindeki azalma kaç�n�lmazd�r. 65 ya� üstündeki hastalar�n odyoloji klini�e geldiklerinde genel yak�nmalar� “duyuyorum ama anlam�yorum” �eklindedir. ��itme kabiliyetindeki azalma ya�l� hastalar�n günlük ya�ant�s�nda ciddi anlamda sorunlara sebep olmaktad�r. Bunlar�n ba��nda ilaçlar� için kurduklar� alarmlar�, kap� çalmas�n�, telefonu ve çevrelerindeki insanlar� duyamamalar� say�labilir. Presbiakuzi tedavi edilmedi�inde hastan�n kendini sosyal ya�ant�dan izole etmesine, ileti�im problemlerine, depresyona, bunlara ba�l� olarak bunamaya sebep olmas� muhtemeldir.

Presbiakuzinin olu�umunda ki�isel ve çevresel faktörlerin yer almas�yla beraber temel olarak genetik faktörler çok önemli bir yere sahiptir. Ototoksik ilaç kullanmak, travma, romatolojik hastal�klar presbiakuzi olu�umunda etkilidir.

Hastal�k, bilateral olarak yüksek frekanslara do�ru artan sensörinöral i�itme kayb� ile  gözlenen dü�ük konu�may� ay�rt etme skorlar�yla karakterize olmakla beraber patolojinin meydana geldi�i yere ve odyolojik bulgulara göre Schuknecht taraf�ndan 4 ana ba�l��a ayr�lm�� daha sonra da bunlara 2 ba�l�k daha eklenmi�tir.

1. Sensörinöral Presbiakuzi

��itmede görev alan destek hücreleri ve tüylü hücrelerin kayb� ile olu�ur. D�� tüy hücreleri iç tüy hücrelerinden daha fazla oldu�u için daha önce etkilenir ve etkilenimleri daha fazla olur. Bu kayb�n en fazla oldu�u bölge koklean�n bazal k�sm�d�r. Bazal k�s�m yüksek frekanstaki seslere daha duyarl� bir bölge oldu�u için hastalar�n odyogram�nda yüksek frekanslara do�ru dik bir dü�ü� gözlenen sensörinöral i�itme kayb� gözlenir. Konu�may� ay�rt etmede kötüle�me gözlenmez.

1. Nöral Presbiakuzi

Tüy hücrelerin etkileniminden ziyade koklear ve santral i�itme yollar�ndaki spiral ganglionlar�n atrofisi ile olu�an bir presbiakuzi türüdür. Bu sinin hücrelerinin kayb� erken ya�larda baslar ancak a�amal� olarak devam eder. Bu hasar�n h�z� genetik faktörlerle ili�kilidir. ��itme kayb� yüksek frekanslara do�ru artar. Konu�man�n ay�rt edilmesinde hastan�n sahip oldu�u i�itme kayb�na göre bekledi�imiz skordan daha kötü bir skor elde ederiz.

1. Metabolik Presbiakuzi

Endokoklear potansiyellerin olu�mas�n� sa�layan stria vaskülarisin hasar� ile ilgili bir durumdur. Bu hücrelerin dejenerasyonu ile endolenf üretimi azal�r ve i�itmemiz için gerekli olan potansiyal denge bozulmu� olur. Bu bozulma koklean�n orta ve apikal bölümlerinde daha belirgin oldu�u için konu�man�n ay�rt etmesini bozmayan, simetrik düz tipte bir sensörinöral i�itme kayb� ile kar�� kar��ya kalm�� oluruz.

1. Mekanik Presbiakuzi

Kokleadaki mekanik de�i�imler özellikle bazal k�s�mda belirgin bir kal�nla�maya sebep olur. Bu durum yüksek frekanslara do�ru dü�en konu�may� anlama skorlar�n� çok etkilemeyen bir sensörinöral i�itme kayb�na sebep olur.

1. Mikst Presbiakuz

Her ne kadar presbiakuzi bu 4 ana ba�l�kta inceleniyor olsa da klinikte kar��la�t���m�z hastalarda her zaman bekledi�imiz bir tablo ile kar��la�amayabiliyoruz. Koklean�n farkl� bölgelerindeki hasarlar ile farkl� bulgulara rastlad���m�z hastalar presbiakuzinin birden fazla tipine sahip olarak mikst presbiakuzi ile kar��m�za ç�kabiliyor.

1. Ara Presbiakuzi

�ç kulakta ya�a ba�l� birtak�m de�i�meler gözlemledi�imiz fakat odyolojik anlamda bize net bir i�aret göstermeyen hasta grubu ara presbiakuziyi dü�ündürmektedir. Hücre içi organellerde, sinapslarda, tüy hücrelerinde gözlenen de�i�ikler henüz bize bir odyolojik bulgu göstermemi� olabilir.

Birçok hastada bahsedilen de�i�iklikler farkl� �ekillerde gözlendi�inden bu �ekildeki s�n�fland�rma hastal��� daha iyi anlamak ve olu�umunu irdelemek ad�na kullan�lmaktad�r. Genel olarak presbiakuzi saptand�ktan sonra böyle bir alt tip ile ili�kilendirme durumu klinikte pek görebilece�imiz bir durum de�ildir.

Ya�a ba�l� olarak i�itme sistemindeki bu sorun santral sistemdeki i�itme sistemine giden uyar�lar� azaltt���ndan sinirsel ba�lant�lar�n etkilenimine sebep olur. Bu sebeple ya�l� insanlar�n i�itsel yön tayini yapmas�, sesin zaman farkl�l�klar�n� alg�lamas�, farkl� sinyalleri birbirinden ay�rma becerisi genç insanlara göre daha zor olmaktad�r.

Hastan�n bili�sel durumu ve motor becerileri esas al�narak yap�lacak olan cihazland�rma ve rehabilitasyon hastan�n hem i�itsel anlamdaki sorunlar�n�n çözümüne büyük bir katk� sa�layacak hem de sosyal ya�amdaki aktifli�inin ve psikolojik durumunun iyile�mesinde iyi bir rol oynayacakt�r. Bu ba�lamda, uygun cihazland�rma sonras�nda hastaya uygun dinleme ko�ullar�n� sa�layacak �ekilde düzenlenmi� bir çevresel ortam olu�turmak, dinleme ipuçlar�ndan yararlanmas�n� sa�lamak, motive edici tekniklerle ileti�im problemlerini azaltmaya yard�mc� olmak hastan�n tedavisindeki önemli bir yer etmektedir.

Kaynakça:

●          John Quinlan, (2007), Beware of presbiacusis, Sixoux City Journal.

●          Gates G., Mills H., (2005), Presbycusis, Volume 336, pp 1111-1120.

●          Kim T., Chung J., (2013), Evaluation of age-related hearing loss, Korean Journal of Audiology

●          Güneri A., (2016), Kulak Burun Bo�az Ba� Boyun Cerrahisi ,Cilt 2, Ankara

Yazar :  VUSLAT YAVUZ, Bezmialem Vak�f Üniversitesi,Odyoloji 4.s�n�f ö�rencisidir